BIOGRAFSKI I PROSTORNOVREMENSKI PROTOTIPOVI: „OMAŽ ŠVAJCARSKOJ“ KAO PRESJEK HEMINGVEJEVOG ŽIVOTA I AJNŠTAJNOVSKE RELATIVNOSTI

Сажетак

Ernest Hemingvej je opisivao tri sižejne linije u „Omažu Švajcarskoj“ kao tri „dijela“, koji sadrže upadljivo sličan prostorni okvir (stanične kafee u tri gradića) u nečemu što se čini kao isti trenutak, pošto Simplon-Orijent ekspres u svim slučajevima kasni tačno sat vremena. Pisac je bio poznat po detaljnom istraživanju građe koju je namjeravao da preoblikuje u pripovijestima i, kako tvrdi Majkl Rejnolds, namjerno je poremetio fizički poredak pojavljivanja željezničkih stanica (Terite, Montre i Vevej). Rad predlaže analizu simultanosti događajâ i njihovo nelinearno tekstualno prikazivanje sa dva metodološka gledišta. Prvo, zasnovano na Hemingvejevom priznanju da je to „nova forma za priču...“ i „to što se sva tri dijela otvaraju na isti ili praktično isti način plod je namjere“, vodi istraživanje ka autofikcionalnom prototipu koji je predstavljen u tri varijacije. Drugo pokušava da osmotri sve događaje iz relativističkog ajnštajnovskog svemira, u kome priroda posmatranih događaja zavisi od položaja posmatrača i inercionog referentnog okvira, a sve ih pokreće očekivani voz. Uticaji relativnosti ispitivani su i na osnovu dvosmislenih vremenskih referenci u tekstu, po kojima se radnja može odvijati u nekoliko različitih, ali podjednako prihvatljivih vremenskih okvira. Na sličan način, rad predlaže i to da je, ako čitalac slijedi jednostavniju auktorijalnu pripovjednu situaciju Franca Štancla, a ne složeniju figuralnu, najpristupačniji ulaz u tekst smješten u trećoj sekciji.