PARIZ JE BERZA ZA KNJIŽEVNOST Danilo Kiš kao kulturni posrednik između Francuske i Srbije

Сажетак

Danilo Kiš je u kontaktu sa francuskom kulturom od detinjstva. Francuski je naučio u školi, a prve prevode sa francuskog počeo je da objavljuje tokom studija u Beogradu. Angažovan kao lektor srpskohrvatskog jezika u Francuskoj, boravio je u Strazburu, Bordou i Lilu da bi se trajno nastanio u Parizu, gde je živeo do svoje smrti. Njegova najvažnija dela napisana u Francuskoj, prevedena i objavljena u najvećim pariskim izdavačkim kućama, ostaviće trag u francuskoj i svetskoj kulturi. Kombinujući teoriju kulturnih transfera Mišela Španije i teorije o „svetskoj književnosti“ koje pretpostavljaju analizu transnacionalnih kulturnih prostora Paskal Kazanove pokzaćemo kako se Kiš svojom aktivnošću uspostavlja se kao centralna tačka razmene između dva kulturna prostora: francuskog, koji otvara vrata svetu i srpskom, jugoslovenskom i srednjoevropskom. Prvi mu nudi toleranciju kosmopolitskog grada i slobodu, ali i nepodnošljivu politizaciju i pretenzije svojstvene velikom centru, a drugi toplinu maternjeg jezika, bliskost i sigurnost, ali i provincijsku sredinu, uskogrudost, anarhiju i politički teror. On u Francuskoj nije pronašao samo odane kritičare, već i posvećenu publiku, iako njegovi romani nisu imali čitanost bestselera. Književnim posvećenjem u Francuskoj, Kišovo delo steklo je svetski prestiž.