GLAGOLI PIJENJA U ENGLESKOM I SRPSKOM JEZIKU: KONTRASTIVNA ANALIZA ZA NOVI TIP REČNIKA

Сажетак

Rad se zasniva na analizi glagola pijenja u engleskom i srpskom jeziku kako bi se ustanovilo koji glagoli pijenja u srpskom jeziku odgovaraju glagolima pijenja u engleskom jeziku, odnosno u cilju utvrđivanja formalnih korespondenata, kao glagola u srpskom jeziku koji i formalno i sadržinski odgovaraju glagolima pijenja u engleskom jeziku, i prevodnih ekvivalenata, kao glagola ili leksema koje predstavljaju indikatore smisla glagolima pijenja na engleskom jeziku. U teorijskom smislu, u radu se primenjuje široki teorijski okvir koji obuhvata oblasti semantike i ispitivanja značenja, kognitivne lingvistike i konceptualizacije radnje pijenja, i, konačno, kontrastivne lingvistike i sličnosti i razlika u konceptualizaciji i leksikalizaciji radnje pijenja u dva jezika. Zasnovana na navedenom teorijskom okviru, analiza u radu je trojaka, budući da ispituje i kontrastira glagole pijenja prvo unutar engleskog jezika, potom unutar srpskog jezika, a zatim kontrastira engleske glagole sa srpskim. Takva, trojaka analiza, pokazala je da se glagoli u pojedinačnim jezicima kontrastiraju u odnosu na prototipične glagole pijenja, to drink i piti, i pojmova na koje se odnose, a da se međusobno kontrastiraju u smislu konceptualizacije pojmova koje glagoli leksikalizuju i da se pojmovi i konceptualizacija pijenja u velikoj meri podudaraju. Rezultati analize pokazali su se pogodnim za sistematizovanje u formi rečnika koji je zamišljen tako da obuhvata leksička polja, odnosno, u ovom slučaju, leksičko polje glagola pijenja koje se u predloženom nacrtu rečnika leksikografski obrađuje tako da se polazi od značenja prototipičnog glagola pijenja na engleskom jeziku (drink), a nastavlja značenjem svakog pojedinačnog glagola, koje je definisano navođenjem osnovnih deskriptivnih i asocijativnih obeležja kojima se uspostavljanju razlike u značenju. Potom se navodi formalni korespondent ili prevodni ekvivalent na srpskom jeziku i definicija njegovog značenja, takođe navodeći neophodna značenjska obeležja, a nakon toga i kontekstualno adekvatna upotreba definisanog glagola, uz prevod na srpski jezik, kako bi se postigla što približnija ilustracija upotrebe glagola u kontekstu, što je naročito neophodno u slučajevima kada u srpskom jeziku postoje dva moguća prevodna rešenja, kao što je, na primer, engleski glagol booze, koji se može prevesti i kao šljokati i kao šljemati, u zavisnosti od kontekstualne situacije. Navedeni postupak primenjuje se počevši od doslovnog, primarnog značenja glagola, a potom i na svako od sekundarnih, metaforičkih značenja koje jedan glagol ima. Navedeni predlog rečničke obrade kontrastira engleske i srpske glagole pijenja u engleskom i srpskom jeziku, ali bi mogao da bude primenjiv na druga leksička polja i na taj način doprinese adekvatnijoj upotrebi kako engleskih, tako i srpskih leksema.