FRAZNI GLAGOLI U REČNICIMA ENGLESKOG JEZIKA: NOVI MODEL ORGANIZOVANJA I PREDSTAVLJANJA IZ UGLA KOGNITIVNE LINGVISTIKE I TEORIJE PROTOTIPA
Главни садржај чланка
Сажетак
U radu se razmatra problematika leksikografske obrade fraznih glagola u rečnicima engleskog jezika, preciznije, organizovanje i predstavljanje složene semantičke strukture fraznog glagola put up koji je uzet kao uzorak za potrebe istraživanja. Analizom su obuhvaćeni svi tipovi rečnika i to, elektronske verzije opštih i pedagoških rečnika i štampane verzije specijalizovanih rečnika fraznih glagola. Rad ima za cilj da utvrdi efikasnost aktuelnih modela obrade fraznih glagola u elektronskim rečnicima, njihove eventualne prednosti i nedostatke i na osnovu dobijenih rezultata da predlog novog, potencijalno efikasnijeg modela obrade fraznog glagola put up koji polazi od partikule i uticaja njene semantike na semantiku fraznog glagola kao celine, a sve u svrhu unapređenja dosadašnje leksikografske prakse u datom pogledu. Pored elektronskih verzija, obuhvaćene su i štampane verzije specijalizovanih rečnika fraznih glagola (dostupne jedino u tom obliku) kako bi se stekao sveobuhvatan uvid u obradu semantičke strukture ovog fraznog glagola. Teorijski okvir analize jeste kognitivnolingvističko stanoviše prema kojem stvaranje značenja fraznih glagola predstavlja motivisan a ne proizvoljan proces, sa posebnim osvrtom na teoriju prototipa koja naglašava osnovno značenje i ukazuje na putanje izvođenja ostalih značenja na manjoj ili većoj udaljenosti od prototipa. S tim u vezi, u radu se utvrđuje u kom stepenu je teorija prototipa primenjena po pitanju organizovanja i predstavljanja semantičke strukture fraznog glagola put up u rečnicima. Nakon zbirnog prikaza kognitivnolingvističke obrade semantike partikule up i fraznog glagola put up putem radijalne mreže koja ukazuje na povezanost datih semantičkih struktura, pristupa se njihovom upoređivanju sa obradom u rečnicima na osnovu kriterijuma organizovanja rečničkih značenja razloženog na tri potkriterijuma: redosled značenja, značenjske grupe i vizuelna realizacija. Rezultati pokazuju da prikaz redosleda značenja u većini rečnika ne poštuje principe teorije prototipa, jednim delom usled izmeštanja prototipskog značenja sa prvog mesta u članku ili njegovog odsustva u potpunosti što nepovoljno utiče na utvrđivanje jasnih putanja derivacije ostalih značenja. Shodno tome, u većini rečnika značenjske grupe su razbijene usled odsustva nadređenog značenja, dok su u manjem broju rečnika delimično prikazane usled prisustva nadređenog značenja i izvesne povezanosti značenja fraznog glagola sa značenjem partikule. Takođe, u velikoj većini rečnika uočava se odsustvo elemenata vizuelne relizacije čija je uloga da upotpune leksikografski prikaz složene semantičke strukture fraznog glagola put up. Na osnovu uočenih nedostataka, u radu se daje predlog novog modela organizovanja značenja fraznog glagola put up koji na efikasniji način i uz poštovanje načela kognitivne lingvistike i teorije prototipa predstavlja semantiku ovog fraznog glagola, a sve u cilju njegove jednostavnije interpretacije i memorisanja od strane korisnika rečnika, a naročito učenika engleskog jezika kao stranog.
Downloads
Metrics
Детаљи чланка
Референце
REFERENCES
Atkins, B.T.S.–Rundell, M. (2008). The Oxford Guide to Practical Lexicography. Oxford: OUP.
Bergenholtz, H.–Tarp, S. (eds.) (1995). Manual of Specialised Lexicography: The Preparation of Specialised Dictionaries. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
Bolinger, D. (1971). The Phrasal Verb in English. Cambridge: Harvard University Press.
Brodzinski, K. (2009). Zooming in on Phrasal Verbs. Modern English Teacher, 18, 12-13.
Brugman, C.–Lakoff, G. (1988). Cognitive Topology and Lexical Networks. In: Small, S.–Cottrell, G. & Tannenhaus, M. (eds.). (1988). Lexical Ambiguity Resolution, Morgan Kaufman Publishers, Inc, San Mateo. 477–507.
Croft, W.–Cruse, D.A. (2004). Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Evans, V.–Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Fraser, B. (1976). The Verb-Particle Combination in English. New York: Academic Press.
Halas, A. (2014). Polisemija u rečnicima engleskog i srpskog jezika: teorijsko–metodološki i praktični aspekti obrade. Doktorska disertacija. Novi Sad: Filozofski fakultet.
Halas, A. (2016). The Application of the Prototype Theory in Lexicographic Practice: A Proposal of a Model for Lexicographic Treatment of Polysemy. Lexikos, 26, 124–144.
Hanks, P. (2000). Do word meanings exist? Computers in the Humanities, 34, 205–215.
Ide, N.–Véronis, J. (1998). Word Sense Disambiguation: The State of the Art. Computational linguistics, 24, 1–40.
Ishii, Y. (2006). Metaphors in English Verb-Particle Combinations and Learners’ Difficulty with Phrasal Verbs. In: Murata, M. et al. (eds.) (2006). English lexicography in Japan. Tokyo: Taishunkan Shoten. 274–285.
Jiang, G.–Chen, Q. (2015). A Micro Exploration into Learner’s Dictionaries: A Prototype Theoretical Perspective. International Journal of Lexicography, 30, 1, 108–139. doi:10.1093/ijl/ecv039.
Johnson, M. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason. Chicago: Chicago University Press.
Kipfer, B. A. (1983). Methods of Ordering Senses within Entries. In: R. R. K. Hartmann (ed.). (1983). Proc. EURALEX. Niemeyer, Tübingen. 101–109.
Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Lakoff, G.–Johnson, M. (1980) Metaphors We Live By. Chicago: Chicago University Press.
Langacker, R. W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Theoretical Prerequisites. Vol. I. Stanford: Stanford University Press.
Lewandowska–Tomaszczyk, B. (2007). Polysemy, prototypes, and radial categories. In: Geeraerts, D. & Cuyckens, H. (eds.) (2007), The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. Oxford: Oxford University Press. 139–169.
Lindner, S. (1981). A Lexico–Semantic Analysis of English Verb Particle Constructions with Out and Up. Doctoral dissertation. Linguistics Dept., UC San Diego. Distributed [1983] by the Indiana University Linguistics Club.
Lipka, L. (1972). Semantic Structure and Word-Formation. Verb–Particle Constructions in Contemporary English. München: Wilhelm Fink Verlag.
Nedelcheva, S. (2013). Organizing Verb–Particle Constructions Cognitively: The Case of On and Up. Studies in Linguistics, Culture, and FLT, 1, 97–108.
Perdek, M. (2010). Getting through to Phrasal Verbs: A Cognitive Organization of Phrasal Verb Entries in Monolingual Pedagogical Dictionaries of English. Proc. EURALEX. Leeuwarden/Ljouwert, The Netherlands. 1390–1398.
Prćić, T. (2016). Semantika i pragmatika reči. Treće, elektronsko izdanje. Novi Sad: Filozofski fakultet.
Rosch, E. (1973). Natural Categories. Cognitive Psychology 4, 3, 328–50.
Rudzka–Ostyn, B. (2003). Word power: Phrasal Verbs and Compounds. The Hague: Mouton de Gruyter.
Stein, G. (2002). Better Words. Evaluating EFL Dictionaries. Exeter: University of Exeter Press.
Stock, P. (1984). Polysemy. In: Hartmann, R.R.K. (ed.) (1984), LEXeter ’83 Proceedings. Tübingen: Niemeyer. 131– 140.
Svensen, B. (2009). A Handbook of Lexicography: The Theory and Practice of Dictionary–Making. Cambridge: Cambridge University Press.
Tyler, A.–Evans, V. (2003). The Semantics of English Prepositions. Spacial Scenes, Embodied Meanings and Cognition. Cambridge: Cambridge University Press.
DICTIONARIES
Electronic:
Cambridge Advanced Learner’s Dictionary (CALD). Available at: https://dictionary.cambridge.org/
Chambers 21st Century Dictionary (CCD). Available at: https://chambers.co.uk/search/?query=&title=21st
Collins English Dictionary (CED). Available at: https://www.collinsdictionary.com/
Longman Dictionary of Contemporary English (LDOCE). Available at: https://www.ldoceonline.com/
Macmillan English Dictionary for Advanced Learners (MEDAL). Available at: https://www.macmillandictionary.com/
Oxford Advanced Learner’s Dictionary (OALD). Available at: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/
The American Heritage Dictionary of the English Language (AHD). Available at: https://ahdictionary.com/
The Merriam – Webster Dictionary (MWD). Available at: https://www.merriam-webster.com/
Oxford Dictionary of English (ODE). Available at: https://www.lexico.com/
Print:
Cambridge Phrasal Verbs Dictionary (CPVD). Second edition. (2006). E. Walter (Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
Collins Cobuild Dictionary of Phrasal Verbs (CCDPV). Seventh edition. (1994). J. Sinclair (Ed.). London: HarperCollins Publishers.
Longman Phrasal Verbs Dictionary (LPVD). First edition. (2000). D. Summers (Ed.). Longman, Harlow: Pearson Education.
Macmillan Phrasal Verbs Plus Dictionary (MPVPD). First edition. (2005). М. Rundell (Ed.). Oxford: Macmillan Education.
Oxford Phrasal Verbs Dictionary (OPVD). Second edition. (2002). K. Brown et al. (Eds.). Oxford: Oxford University Press.
The American Heritage Dictionary of Phrasal Verbs (AHDPV). First edition. (2005). J. Pickett et al. (Eds.). Boston – New York: Houghton Mifflin Company.